Trenen joan-etorria

Prijodiat y ujodiat poezda (Trenen joan-etorria) filmaren azterketa eta kontserbazioa planteatzen du proiektuak; Rosina Pradok egin zuen filma 1961ean, VGIKen (Panrusa Gerásimov Zinematografia Unibertsitatea, SESB) ikasten ari zela. Zinemagileak berak Espainiako Filmotekan utzi zuen filmaren proiekzio-kopia bat, zeina degradazio aktiboko fasean eta zaharberritzeke baitago. Ekintzak proposatzen du zinemagileari eta Moskuko zinema-eskolarekin izan zuen harremanari buruz ikertzea, bai eta haren lehen obra filmikotik ustez geratzen den kopia bakarra kontserbatzea ere.

Rosina Prado Cartagenan (Espainia) jaio zen 1935ean eta familiarekin Sobietar Batasunera erbesteratu zen Espainiako gerra zibilaren amaieran, 1939an. 1955 eta 1961 bitartean, Zuzendaritza Zinematografikoa ikasi zuen VGIK unibertsitatean: Aleksandr Dovzhenko izan zen haren tutoreetako bat eta Trenen joan-etorria zuzendu zuen. 1961an bertan behera utzi zituen ikasketak eta Kubara migratu zuen gurasoekin eta bere haurtxoarekin; urte hartatik 1967ra, zuzendari-lanetan aritu zen ICAICen Estudio Zinematografikoetan, Dibulgazio Zinematografikoko Sailean (1961-1963) eta 35 mm-ko Dokumentalen Atalean (1964-1967). Han zuzendu zituen bere filmografia osatzen duten gainerako film labur dokumentalak: Ismaelillo (1962), Palmas cubanas (1963), ¿Qué es lo bello? (1965), La llamada del nido (1966) eta El zoológico (1968). Dokumental horiek guztiak 35 mm-ko pelikulan eta zuri-beltzean filmatu ziren, El zoológico izan ezik, zeina OrwoColor formatuan egin baitzen. 1968an beste dokumental bat zuzentzen hasi zen (Reportaje sobre Cabo Cruz), baina filmaketa bertan behera utzi behar izan zuen, urakan baten eraginen ondorioz. Rosina Pradok ez zuen beste filmik egin. Zenbait urtez kritikari zinematografiko gisa lan egin zuen España republicana egunkarian, zeina Habanan editatzen baitzuen Espainiako erbesteratuen komunitateak; funtzionarioa ere izan zen Kubako gobernuan, harik eta 1977an Espainiara itzuli zen arte. Emakume zinemagilea eta erbesteratu antifaxista izateak Rosina Prado zinemaren historiatik ezabatzea ekarri zuen. Izan ere, zinemagile ezezaguna da oro har, eta haren dokumentalek ikustaldi gutxi izan dituzte bere garaian Kubako aretoetan eman zirenetik.

Rosina Pradori eta Moskuko zinema-eskolarekin izan zuen harremanari buruzko ikerketan, ondare eleaniztunetako iturri primarioetara joko da, eta Trenen joan-etorria obra zuzentzeko prozesuaren historia berreraikitzea proposatzen da, Sobietar Batasuneko hezkuntza zinematografikoaren, Rosina Pradok erbesteratu antifaxista gisa zinema dokumentalari egindako ekarpenaren eta Kubako kultura zinematografiko sozialistan izan zuen partaidetzaren ikuspegitik (1961ean migratu zuen herrialde horretara).

Ikertzaile nagusia: Sonia García López, Carolina Cappa
Ikertzaile elkartua: Masha Salazkina
Erakunde parte-hartzaileak: Espainiako Filmoteka, Espainiako Zinemako Unibertsitate Institutua-UC3M
Kronologia: sorkuntza berria